بررسی تأثیر اقتصاد زیرزمینی بر واردات دارو در ایران

بررسی تأثیر اقتصاد زیرزمینی بر واردات دارو در ایران سید عبدالمجید جلایی١، آنیتا دولت زاده*٢، امید ستاری٣، بهزاد نجفی٤   دریافت مقاله:٩٤/٠٨/٢٤                    دریافت مقاله اصلاح شده:١١/١٤/ ٩٤              پذیرش مقاله:٩٤/١٢/٠٢ ١. استاد، گروه اقتصاد، دانشکده مدیریت و اقتصاد، دانشگاه شهید باهنر کرمان، کرمان، ایران. ٢ . کارشناس ارشد، دانشکده مدیریت و اقتصاد، دانشگاه شهید باهنر کرمان، کرمان، ایران. ٣. دانشجوی دکتری، دانشکده مدیریت و اقتصاد، دانشگاه تربیت مدرس تهران، تهران، ایران. ٤. استادیار، کارشناس دفتر بودجه وزارت بهداشت درمان و آموزش پزشکی، تهران، ایران. *نویسنده مسؤول:کرمان، بلوار جمهوری اسلامی، روبروی اورژانس، کوچه ١٥،شرقی ٤، سمت چپ، درب ٤. تلفن: 09137134187                                         email:[email protected] چکیده: مقدمه: دارو به عنوان یک کالای استراتژیک، ارتباط مستقیم با سلامت و بهداشت جوامع دارد. سیاست گذاری در زمینه تأمین نیازهای دارویی بخش سلامت کشور وابسته به تعیین اثر عوامل مختلف مؤثر بر تولید ، واردات و مصرف دارو است. واردات دارو طبق ادبیات اقتصادی مانند واردات هر کالای دیگر می تواند تابعی از درآمد ملی و نرخ ارز در نظر گرفته شود. یکی از عواملی که بر واردات دارو تأثیرگذار است، فعالیت های اقتصادی زیرزمینی مرتبط با آن مثل قاچاق دارو و بازارهای غیررسمی است. روش بررسی:در این مطالعه با بهره گیری از رویکرد منطق فازی و با استفاده از نرم افزارmatlab نسخه 2012، حجم اقتصاد زیرزمینی برآورد گردید و سپس با تصریحیک مدل واردات برای اقلام دارویی، اثر اقتصاد زیرزمینی بر تقاضای واردات دارو در ایران در دوره ٩٠-١٣٥٠ با استفاده از روش حداقل مربعات معمولی و توسط نرم افزار eviews نسخه 6 مورد بررسی قرار گرفت. یافته ها: اولاً سهم اقتصاد زیرزمینی در تولید ناخالص داخلی در طول دوره مورد بررسی پر نوسان و ثانیاً اثر اقتصاد زیرزمینی بر تقاضای واردات اقلام دارویی در ایران منفی و غیرمعنادار بود. بحث و نتیجه گیری: معنادار نبودن اثر حجم اقتصاد زیرزمینی بر واردات دارو در کشور بیانگر این است که علی رغم ضرورت توجه به پدیده قاچاق و بازارهای پنهان و غیر رسمی دارو در امر سیاست گذاری، تصمیم گیری بخش سلامت در حوزه واردات دارو بدون توجه به این عامل مهم صورت پذیرفته است. واژگان کلیدی: اقتصاد زیرزمینی، تقاضای واردات دارو، رویکرد منطق فازی، روش حداقل مربعات معمولی lارجاع: جلایی سیدعبدالمجید، دولت زاده آنیتا، ستاری امید، نجفی بهزاد.بررسی تأثیر اقتصاد زیرزمینی بر واردات دارو در ایران. مجله پژوهش های سلامت محور ١٣٩٤؛ ١(٣): ٢٦٥-٢٥٥.